Ρα Καμπάνα ε Παπαντήσσε (Χτύπησε η καμπάνα της Υπαπαντής)

Το Ρα Καμπάνα ε Παπαντήσσε υπήρξε ένα τραγούδι σταθμός στα πολιτιστικά δρώμενα των Μεσογείων. Σχεδόν κάθε γιορτή και κάθε πανηγύρι άνοιγε με αυτό το τραγούδι ενώ επαναλαμβανόταν άπειρες φορές κατά τη διάρκεια των πολυήμερων γλεντιών του προηγούμενου αιώνα. Αγαπήθηκε δε τόσο πολύ από τους προγόνους μας ώστε δικαίως αποκλήθηκε ο "εθνικός ύμνος" των Αρβανιτών.

Η θεματολογία του γνωστή και συνηθισμένη στην αρβανίτικη λαογραφία αφού περιγράφει τον πόθο ενός νέου προς μια κοπέλα. "Χτυπά η καμπάνα της Υπαπαντής, σήκω να πας στην εκκλησία" για να μπορέσω να σε δω, της λέει. Η εκκλησία και ο χορός που ακολουθούσε στο προαύλιο της ήταν ο μόνος χώρος όπου μπορούσαν να συναντηθούν οι νέοι της κλειστής αρβανίτικης κοινωνίας και να ανταλλάξουν βλέμματα. Γιατί μέχρι εκεί μόνον επέτρεπαν τα πολύ αυστηρά έθιμα της αρβανίτικης φάρας.

Ωστόσο ο νέος, οινοβαρής από την κατανάλωση κρασιού που επιβάλλετο στο πανηγύρι, παρασύρεται από το πάθος του για η Μαρία, την ηρωϊδα του τραγουδιού και την καλεί να ξεφύγουν από τον στενό κύκλο του χορού και να φιληθούν στα κλεφτά, τώρα που η μάνα δεν τους βλέπει, Ένας στίχος με προτροπή και πράξη ανεπίτρεπτη κι απαράδεκτη, η οποία όμως εξέφραζε τους μύχιους κι ανομολόγητους πόθους ενός ολόκληρου πληθυσμού, σκληρά καταπιεσμένου για αιώνες από μια άτεγκτη ηθική που άγγιζε τα όρια της ψυχολογικής νευρώσεως. Κι ήταν ίσως αυτή η προτροπή σε ερωτικές διαχύσεις, επάνω μάλιστα στον ιερό χρόνο και χώρο του μεγάλου πανηγυριού της Υπαπαντής, που έκανε το συγκεκριμένο τραγούδι να δεθεί τόσο πολύ με την ψυχοσύνθεση των προγόνων μας και να αντηχεί χιλιάδες φορές σε όλον τον Μεσογείτικο κάμπο, από του Σπάτα και του Λιόπεσι τα χωριά, μέχρι το υπερήφανο Μαρκόπουλο και την απομονωμένη στα βουνά της Κερατιά.

https://www.youtube.com/watch?v=2troRQhykhI

Εδώ το ακούσαμε στην πιο κλασική του ίσως εκτέλεση, με τη φωνή του μεγάλου Γιώργου Παπασιδέρη από τη Κούλουρη, σε μια ηχογράφηση του Μεσοπολέμου. Γνήσια απόδοση του ήχου, πάτημα σταθερό στον παραδοσιακό μουσικό δρόμο και κυρίως, πολύ καθαρή προφορά της γλώσσας, κάτι που οι μεγαλύτεροι καθώς κι όσοι γνωρίζουν την Αρβανίτικη γλώσσα θα παρατηρήσουν αμέσως. Πρόκειται για μια παραδοσιακή εκτέλεση που ανακαλεί προγονικές μνήμες στο DNA των Μεσογειτών για αυτό και μας συγκινεί μέχρι σήμερα, οχτώ και πλέον δεκαετίες από την ηχογράφηση της.


https://www.youtube.com/watch?v=CjlDV_bSlSI

https://www.youtube.com/watch?v=m5FJE2Tu_Ys

https://www.youtube.com/watch?v=UxHwkuQ2ykw

Το Ρα Καμπάνα από Καλυβιώτες στο Μέγαρο Μουσικής το 2013 (Δείτε το πατώντας τον παρακάτω σύνδεσμο :

https://www.youtube.com/watch?time_continue=3&v=CpgjbKyIJHA

Αναδημοσίευση από http://www.markopoulo-mesogeia.com/laografia/arvanitika-tragoydia/2931-ra-kampana-e-papantisse-xtypise-i-kampana-tis-ypapantis.html






Ρα καμπάνα Παπαντήσε, σε ερμηνεία του Παναγιώτη Λάλεζα, στην εκπομπή Ρίζες Ελλήνων του ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΑΓΓΕΛΗΣ,από τοwww.markopoulo-mesogaias.com
Tsopanis Constantinos
3/1/2016