ΓΙΑΝΝΟΣ Τ΄ ΑΝΤΡΟΝΙΚΟΥ Ο ΓΙΟΣ

[Το θέμα της αιχμαλωσίας ή του εξ ενέδρας τραυματισμού ή φόνου Ακρίτου υπό των εχθρών αυτού, Σαρακηνών η Απελατών, είναι σύνηθες εις τακριτικά άσματα. Ιδίαν διατύπωσιν του θέματος τούτου παρουσιάζουν τάσματα περί του τραυματισμού του υιού του Ανδρόνικου Γιάννου. Είς τινας παραλλαγάς αυτών ο αντίπαλος του ήρωος παρίσταται ως ον υπεράνθρωπον, εκ τούτου δ' υπεμφαίνεται συνάφεια του άσματος προς τάλλα ακριτικά περί αγώνος δρόμου του Διγενή και του Ηλίου.]

Κάτου 'ς την άσπρη πέτρα και 'ς το κρυό νερό, 
εκεί κείτεται ο Γιάννος τ' Ανδρονίκου ο γιος, 
κομμένος και σφαμένος κι' ανεγνώριοτος. 
Το αίμα του σαν βρύση χύνονταν 'ς τη γης, 
και γιατρεμό δεν είχεν η βαθειά πληγή.

Τούρκοι τον παραστέκουν και Ρωμιοί τον κλαιν, 
κι' απάρθενα κοράσια τον μοιρολογούν. 
"Γιάννο μ', δεν είχες μάννα, μάννα κι' αδερφή,
δεν είχες και γυναίκα, για να σ' έκλαιγεν; 
-Θαρρώ πως είχα μάννα, μάννα κι' αδερφή, 
κ' η δόλια μου η γυναίκα να την πόρχεται, 
με δυο μαύρα λιθάρια στηθοδέρνοντας."

"Γιάννο μου, δεν σου το είπα, δε σ' αρμήνευα, 
με χίλιους μην τα βάνης και μην πολεμάς;
-Σώπα, καλέ γυναίκα, και ντροπιάζεις με.
Εγώ είμαι ο ανδρειωμένος, τ' Ανδρόνικου ο γιος, 
που τρέμει ο κόσμος όλος κι' όλα τα χωριά, 
και τρέμουν τρεις πασάδες που πολέμαγα. 
Δεν ήσαν μήτε πέντε, μήτε δεκοχτώ,
εφτά χιλιάδες ήσαν κ' εγώ αμοναχός,
κι' απ' τοις εφτά χιλιάδες ένας γλύτωσε, 
που χε Λαγού πηλάλα, Δράκου δύναμη, 
και της αγριολαφίνας τα πηδήματα. 
'Σ τα νέφια νέφια πάει, 'ς τα νέφια περπατεί,
'ς τον ουρανό πετούσε, 'ς τάστρη εχάνονταν. 
Μια σαϊττιά μου παίζει μέσα 'ς την καρδιά, 
τη δύναμη μου κόβει κι' όλη την αντρειά."
http://www.myriobiblos.gr/afieromata/dimotiko/txt_akritika_next.html
http://users.uoa.gr/~nektar/arts/tributes/folk_songs/akritika.htm